Παράδοση

ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΜΗΛΑ ΤΩΝ ΕΣΠΕΡΙΔΩΝ

Τα εσπεριδοειδή καλλιεργούνται στην Ελλάδα για χιλιάδες χρόνια. Στο χωριό μας καλλιεργούνται κυρίως πορτοκαλιές (Citrussinensis), λεμονιές (Citrus limon), μανταρινιές (Citrus nobilis ή Citrus deliciosa), νεραντζιές (Citrus aurantium) και κιτριές (Citrusmedica). Αλλα δένδρα εσπεριδοειδών είναι το κουμ-κουάτ (Citrus margarita ή Fortunella margarita, καλλιεργείται κυρίως στην Κέρκυρα), το μαρούμι κουμ-κουάτ (Citrus japonica ή Fortunella japonica), το τανγκέλο, η φράπα (Citrus decumana), το γκρέιπ-φρουτ (Citrus paradisii) και το περγαμόντο (Citrus bergamia). Συστηματικές δενδροφυτεύσεις εσπεριδοειδών έχουμε από την δεκαετία του ‘30, ενώ σήμερα υπολογίζονται τα φυτεμένα περιβόλια με εσπεριδοειδή σε 10.000 στρέμματα. Η συνολική ετήσια εθνική παραγωγή μας κατά το έτος 1990 ήταν 1.169 χιλιάδες μετρικούς τόνους.

Τα εσπεριδοειδή ονομάζονται αλλιώς κίτρα και το είδος περιλαμβάνει 11 είδη. Έλαβαν την ονομασία αυτή από τις Εσπερίδες, νύμφες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας που ήταν σύμφωνα με τον Ησίοδο κόρες της Νύκτας και του Ωκεανού που φύλαγαν μαζί με ένα εκατοντακέφαλο φίδι, που ονομάζονταν Λάδωνας, τα χρυσά μήλα, που πρόσφερε ως γαμήλιο δώρο η Γαία στην Ηρα. Τα μήλα αυτά ο Ηρακλής κατάφερε και πήρε αφού κατόρθωσε να σκοτώσει τον Λάδωνα τα οποία μήλα στη συνέχεια έδωσε στον Ερυσθέα που τα πρόσφερε στην Αθηνά.

Τα εσπεριδοειδή είναι εδώδιμα φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των ρουτιδών που πήρε την ονομασία αυτή από το μονοετές φυτό, ύψους 80 εκατοστών, την ρούτα (πήγανο) το οποίο χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική αλλά και για να αρωματίζεται το ρακί καθώς απ’ αυτό βγαίνει ένα πολύ δυνατό άρωμα (Ρούτα ή βαρύοσμος). Ευδοκιμούν σε ήπια κλίματα που έχουν από 30ο μέχρι 40ο γεωγραφικό πλάτος και είναι ευρέως διαδεδομένη η εσπεριδο-καλλιέργεια σε περιοχές των χωρών της Μεσογείου, Η.Π.Α, Βραζιλία, Ιαπωνία, Αργεντινή, Νότια Αφρική, Μεξικό, Αυστραλία. Η πρώτη άγρια πορτοκαλιά έμοιαζε με την νεραντζιά που είναι φυτό των Ανατολικών Ινδιών. Το όνομα της προέρχεται από το ινδικό νερούτζι που κράτησαν οι Αραβες του 10ου αιώνα. Η πορτοκαλιά είναι φυτό αειθαλές με ύψος 4-10 μέτρων. Η πορτοκαλιά ονομάζεται και κίτρο το σινικό καθώς είναι φυτό ιθαγενές της Κίνας. Οι κυριότερες ποικιλίες της πορτοκαλιάς είναι μέρλιν, σαγκουίνι, ναβαλίνα, ντόλτσα, ταρόκο και βαλέντσια.

Το πορτοκάλι είναι πλούσιο σε βιταμίνη C που τελευταίες ιατρικές επιστημονικές ανακαλύψεις έδειξαν ότι η βιταμίνη αυτή βοηθά στην καταπολέμηση πολλών ασθενειών όπως της αναιμίας, του άσθματος, των αλλεργιών, του καρκίνου, του καταρράκτη, του κοινού κρυολογήματος, της στεφανιαίας νόσου, της κυστίτιδας, των παθήσεων των αρθρώσεων, των παθήσεων των μυών, των παθήσεων του δέρματος αλλά και στην καταπολέμηση, λόγω των σημερινών συνθηκών ζωής, της ασθένειας της εποχής του άγχους (στρες). Τα πορτοκάλια χρησιμοποιούνται στην παρασκευή αναψυκτικών, διαφόρων ποτών, γλυκισμάτων ή αιθέριων ελαίων ενώ περιέχουν ασκορβουτικό οξύ που καταπολεμά την θανατηφόρο, κατά τους προηγούμενους αιώνες, ασθένεια των ναυτικών, το σκορβούτο.